Nie można orzec przepadku podatku z wystawionej fikcyjnej faktury
W sprawie dotyczącej wystawiania pustych faktur (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 15 marca 2024 roku, sygn. akt IV K 113/23) mimo uznania za winną osoby wystawiającej tzw. puste faktury (poprzez spółkę) i w efekcie uszczuplenia w podatku od towarów i usług na łączną kwotę niemal 1.8 mln zł (a więc spełniającego kryterium wielkiej wartości) – sąd nie orzekł przepadku równowartości korzyści majątkowej osiągniętej w kwocie podatku należnego.
W uzasadnieniu sąd stanął na stanowisku, że kwota pieniężna stanowiąca nieuiszczony podatek w terminie wynikający z art 108 ustawy o VAT nie ma statusu korzyści majątkowej w rozumieniu art 33 k.k.s, albowiem nie stanowi dla sprawcy wystawiającego nierzetelne faktury przysporzenia w rozumieniu powołanego przepisu.
W orzecznictwie ten pogląd nie jest nowy. Niejednokrotnie już sądy podkreślały, że określenie przez sąd jako korzyści majątkowej podatku wynikający z art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług byłoby orzeczeniem błędnym, ponieważ podatek z art. 108 ustawy o VAT nie jest podatkiem należnym w rozumieniu ustawy o VAT. W przypadku faktur „fikcyjnych” nie ma mowy o podatku należnym, bowiem transakcja de facto nie zaistniała.
Sądy (tak m.in. Wyrok SA w Poznaniu z 28.09.2017 r., II AKa 113/17) powołują się na komentarz do Kodeksu Karnego Skarbowego (G. Łabuda pod red. P. Kardasa): sprawca nie unika przecież daniny, jaką winien zapłacić na skutek legalnego obrotu, a nie płaci daniny będącej sankcją za nielegalne zachowanie. Czynnością opodatkowaną skutkującą powstaniem obowiązku zapłaty podatku VAT jest w takim przypadku wystawienie faktury z wykazanym w niej podatkiem należnym do zapłaty. Nie jest to zatem podatek związany z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu na gruncie ustawy o VAT.
Podatek określany w trybie art. 108 powstaje wyłącznie na skutek samej czynności wystawienia faktury.
Funkcją art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług jest sankcjonowanie przekroczenia zakazu wystawiania faktur obrazujących czynności, które nie miały miejsca w rzeczywistości.
Zatem podatek powstały w trybie art. 108 ustawy o podatku od towarów i usług nie stanowi przysporzenia dla wystawcy fikcyjnej faktury, zamiast zaś tego stanowi dla niego obciążenie z tytułu czynności bezprawnej i karalnej.
Uzasadnienie wyroku: IV K 113/23 – Sąd Okręgowy w Łodzi z 2024-04-24
#art108vat #kks #podateknależny #podateksankcyjny #przepadekkorzyścimajątkowej #pustefaktury